Symptomen

Motorische symptomen

• Beven of tremor
  Het beven doet zich vooral voor als de handen op de dijen rusten of tijdens het lopen, als de handen langs het lichaam hangen. De tremor verdwijnt of vermindert tijdens vrijwillige bewegingen.

• Stijfheid
  Dit wordt ervaren als stijfheid van de romp en de ledematen als gevolg van een verhoogde spierspanning, bv als je een pols- en ellebooggewricht moeilijker en minder soepel kan bewegen. Verminderd armzwaaien in één van de armen is vaak een zeer vroeg teken van stijfheid bij de ziekte van Parkinson.

• Traagheid
  De houding en de gang raken verstoord. Naarmate de ziekte vordert wordt je staplengte kleiner. Je hebt moeite om een beweging te starten of uit te voeren. Zo kan je tijdens het stappen plots blokkeren. Patiënten beschrijven dat het voelt alsof hun voeten vastgelijmd zijn aan de vloer. Ze kunnen zich niet meer bewegen. Ook het draaien verloopt vaak moeilijk.

• Freezing
  Is de tijdelijke, onvrijwillige onmogelijkheid tot bewegen, het plotseling verstarren of blokkeren van een beweging.

• Versneld lopen
  Je gaat stappen met snelle, korte, schuifelende pasjes. Dit neemt toe met de ziekteduur en verhoogt het risico op vallen.

• Instabiliteit en evenwichtsstoornissen
  Vaak heb je een gebogen houding waardoor het zwaartepunt van het lichaam te veel naar voren ligt. Dit leidt tot een mindere stabiliteit en vergroot de kans op vallen.

Niet-motorische symptomen

• Spijsverteringsstelsel
  Reuk- en smaakverlies, speekselvloed, opgeblazen gevoel, misselijkheid, constipatie, slikstoornissen met verslikken.

• Urinaire problemen
  Frequent plassen, moeilijke blaaslediging, ongewild urineverlies.

• Autonoom zenuwstelsel
  Overmatig zweten, verstoorde warmte-koudegevoel, duizeligheid, bloeddrukdaling bij het te snel rechtkomen uit liggende of zittende houding.

• Psychologische problemen
  Depressie, apathie (verminderde interesse), gedragsproblemen, angst en paniekstoornis, hallucinaties en wanen.

• Slaap-waakstoornissen
  Inslaap en doorslaapproblemen, verstoorde REM-slaap, rusteloze benen en periodieke bewegingen tijdens de slaap.

• Pijn, tintelingen, voosheid in de ledematen, verstoorde lichaamshouding.

• Cognitieve problemen
  Vergeetachtigheid tot dementie, moeilijkheden met het ordenen van gedachten, zich moeilijk aanpassen in nieuwe situaties.

Oorzaken

Bij de ziekte van Parkinson maken bepaalde kernen in de hersenen in mindere mate de stof dopamine aan. Naarmate het tekort groter wordt, evolueert de ziekte verder.

De oorzaak is nog niet precies bekend. Mogelijk spelen hierbij achteruitgang van de werking van de hersenen met toenemende leeftijd, een stoornis in de eiwitstofwisseling en omgevingsfactoren zoals aanraking met giftige stoffen een rol.

Onderzoeken

De klachten geven niet altijd direct voldoende aanwijzing waardoor diagnose stellen niet altijd gemakkelijk gaat.

Vaak wordt een CT-scan of NMR-scan van het hoofd gemaakt om andere oorzaken van de symptomen uit te sluiten. Met een DAT-SPECT-scan kan de neuroloog gericht kijken naar de hersencellen die dopamine maken. Afwijkingen kunnen zo vastgesteld worden met de diagnose van de ziekte van Parkinson of aanverwante ziektebeelden tot gevolg.

Behandelingen

Geneesmiddelen

De neuroloog schrijft op basis van het klachtenpatroon en de leeftijd een bepaald medicijn voor. Het vraagt soms enige tijd en geduld om het juiste middel en de juiste dosering uit te zoeken. De arts heeft de keuze uit verschillende groepen geneesmiddelen.

• Pillen

• Inspuitingen
  Er bestaat een medicijnenpen waarmee we onderhuidse inspuitingen kunnen toedienen in geval van blokkering. Voor een beperkte groep van patiënten kan dit veel hulp bieden bij ernstige schommelingen.

• Medicijnpomp
  Het is mogelijk om via een sonde in de maag continu dopamine toe te dienen via een medicijnpomp. Er zijn heel strikte criteria waaraan je moet voldoen om in aanmerking te komen voor de pomp.

Beweging en zelfredzaamheid

Van in het eerste stadium van de ziekte is het belangrijk dat de patiënt in goede vorm blijft. Voldoende lichaamsbeweging is daarbij een van de grootste pijlers.

Kinesitherapie

Het is bewezen dat een vroegtijdige doorverwijzing van patiënten met de ziekte van Parkinson naar de kinesitherapie, de vooruitgang van de ziekte kan afremmen. In het dagziekenhuis parkinson worden verschillende testen uitgevoerd, specifiek voor de ziekte van Parkinson. Aan de hand van de resultaten wordt een individuele therapie voor je opgestart met een pakket van oefeningen op jouw maat. Meestal wordt dit oefenschema met je ingeoefend, samen met je partner en/of mantelzorger. Het is de bedoeling dat je deze oefeningen regelmatig doet.

Als je al een kinesist hebt thuis, zal je de oefeningenreeks meekrijgen voor je thuiskinesist. De kinesitherapie blijft voor jou als parkinsonpatiënt heel belangrijk gedurende de rest van het ziekteproces belangrijk en zal naar mate de ziekte vordert ook moeten worden aangepast. Daarom is het belangrijk om de therapie bij te stellen en te blijven op zoek gaan naar een variatie aan oefeningen.

Ergotherapie

Ergotherapie kan bij diverse problemen aangewezen zijn. De ergotherapeutische interventie kan gericht zijn op het adviseren en inoefenen van bepaalde bewegingen, het adviseren van hulpmiddelen…

Logopedie

Logopedie is goed om te werken op de bewustwording van de spraakmogelijkheden en beperkingen (ademhaling, luidheid, articulatie, spreektempo…). We kunnen ook tips geven om het slikken te verbeteren.

Voedingsadvies

De diëtist kan uitleg verschaffen over aangepaste voeding bij vermagering en ondervoeding. Een gezonde voeding zorgt ervoor dat het lichaam alle voedingsstoffen krijgt om energie uit te putten. Voor elke parkinsonpatiënt is het van belang hier voldoende aandacht aan te besteden, aangezien er bij de ziekte voedingsproblemen kunnen voorkomen, zoals verminderde eetlust door geur- en/ of smaakverlies, slikstoornissen, misselijkheid, moeizame stoelgang, en gewichtsverlies.

Operatie

In een aantal gevallen kan je baat hebben bij een diepe hersenstimulatie. Dat is een operatie waarbij elektroden worden geplaatst in de hersenen die dan wordt verbonden met een neurostimulator. Daardoor kunnen elektrische pulsen worden toegediend om zo de symptomen beter onder controle te kunnen houden.

Gespecialiseerde artsen

• Dr. Maarten Buyle

• Dr. Frederik Clement

• Dr. Hilde De Backer

• Dr. Annelies Depreitere

• Dr. Mieke De Weweire

• Dr. Maarten Goethals

• Dr. Marie-Christine Hasenbroeckx

• Dr. Jen Maes

• Dr. Henri Merkx