Symptomen

• Hoesten, kuchen of veelvuldig schrapen van de keel voor, tijdens of na het slikken

• Ademhalingsmoeilijkheden tijdens of na het slikken

• Hese, natte of borrelende stem tijdens of na het eten

• Kwijlen, lekkage van voedsel of drank uit de mond

• Pijn tijdens het kauwen en slikken

• Gevoel dat voeding of medicatie blijft steken in de keel

• Drank of voedsel komt langs de neus terug of dringt de neusholte binnen

• Veranderd eetpatroon
  Geen eetlust, voeding weigeren, gewichtsverlies …

• Hamsteren
  Voedsel blijft in de mond of wang zitten

• Kauwproblemen
  Langdurig kauwen of verminderde kauwbeweging

• Moeite met het innemen van medicatie

• Vertraagd slikken of veelvuldig blijven slikken om voedsel weg te krijgen

• Droge mond

• Herhaaldelijke infecties van de onderste luchtwegen

Slikproblemen kunnen ernstige gevolgen hebben.

• Ondervoeding en uitdroging
  Aanhoudende slikproblemen zorgen voor een verminderde vocht- en voedselopname, wat kan leiden tot gewichtsverlies, verlies van spierkracht en risico op verminderde mobiliteit en zelfredzaamheid

• Longontsteking
  Doordat voeding of drank in de longen terechtkomt

• Verstikking in voeding

• Algemene verzwakking met een verhoogd risico op infecties en langer herstel na ziekte of operatie

• Verminderde levenskwaliteit

• Het nemen van maaltijden duurt langer, is lastiger en zorgt voor minder plezier in eten en drinken.

Oorzaken

• Neurologische of neuromusculaire aandoening zoals een beroerte, spierziekte, ziekte van Parkinson en dementie

• Aandoening van het hoofd-halsgebied zoals een tumor of gevolg van bestraling of operatie

• Na een operatie aan het hart of de borstkas

• Het normale verouderingsproces: een op de drie mensen boven de 75 heeft slikproblemen

• Algemene verzwakking

• Medicatie

• Psychologische problemen

Onderzoeken

Het onderzoek en de behandeling van slikproblemen vereisen een multidisciplinaire aanpak. Dit betekent dat er overleg is tussen de arts, verpleegkundige, diëtist, logopedist, kinesist, ergotherapeut, enzovoort.

• Onderzoek met camera in de keel
  De neus-keel-oorarts gaat met een flexibele camera langs de neus naar de keel en bekijkt het slikken via de camera terwijl je verschillende dingen te eten en drinken krijgt.

• Röntgenonderzoek
  Met röntgenstralen neemt de radioloog een beeld van de mond, keel en slokdarm. Op die manier kunnen slikafwijkingen in beeld worden gebracht.

Behandelingen

Aanpassing voeding

Het kan zijn dat je nog altijd voeding via de mond zal kunnen innemen, maar zal er een verdikkingsmiddel nodig zijn. Je zal bijvoorbeeld gemixte voeding krijgen of je dranken zullen worden ingedikt. Op die manier vloeien die dranken langzamer en zijn ze makkelijker in te slikken.

Slikoefeningen

Afhankelijk van je mogelijkheden past de logopedist je voeding aan en krijg je slikoefeningen. Daarnaast geeft de logopedist je tips mee om correct en veilig te kunnen slikken. Soms wordt een logopedische behandeling opgestart met het trainen van bepaalde slikspieren of aanleren van bepaalde aanpassingsmechanismen.

Als slikken heel onveilig voor je is en je veel kans loopt om een longontsteking of andere complicatie op te lopen, kan het zijn dat je een tijdje niets mag eten en drinken via de mond. Er zijn echter heel wat andere manieren om je van de nodige voedingsstoffen te voorzien, zoals

• via een infuus met voedingsstoffen

• sondevoeding: voeding die via een sonde van de neus of buikwand naar de maag wordt gebracht

• voeding die via een infuus rechtstreeks in je bloed wordt gebracht (totale parenterale voeding TPN)

Operatie

Voor een aantal aandoeningen, zoals onvoldoende ontspanning van de bovenste sluitspier van de slokdarm, kan chirurgie of een botoxinjectie onder algemene verdoving nodig zijn.

Gespecialiseerde artsen

Dr. Maaike Rathé